Van applicatie- naar platformdenken

De waarde van strategische platformkeuzen

1. Introductie

Succesvolle organisaties zijn voortdurend op zoek naar nieuwe manieren om zich te onderscheiden van hun concurrenten. Dit om hun klanten beter te bedienen, meerwaarde te creëren en onderscheidend te zijn. Zo zal dit ook bij u het geval zijn; behalve de unieke toegevoegde waarde die u levert met uw diensten en producten, zit dat hem tegenwoordig ook steeds meer in het verregaand digitaliseren van uw primaire proces. Niet alleen om meer met minder te kunnen doen, maar juist ook om uw collega’s meer werkplezier in een digitale, innovatieve omgeving te bieden.

Maar wat komt daar allemaal bij kijken? Hoe en waar start je? Hoe begeleid je het? Hoe zorg je dat je alleen die dingen ontwikkelt die echt meerwaarde creëren? Hoe krijg je het voor elkaar dat de organisatie nieuwe technologie telkens succesvol in gebruikt neemt? En dat het daadwerkelijk de meerwaarde gaat bieden die van tevoren bedacht is?

Met de komst van SaaS (Software-As-A-Service)-diensten is het op software gebied allemaal veel eenvoudiger geworden, maar hierdoor ook meer ingekaderd (standaard functionaliteiten). Om onderscheidend te zijn voor zowel uw klanten als voor uw eigen medewerkers is het zaak om innovatieve oplossingen te realiseren, die applicatie-overstijgend toegang bieden tot de vaak gefragmenteerde bedrijfsdata (opgeslagen op netwerkschijven, Document Management Systemen, mailboxen en bedrijfsapplicaties). Tal van leveranciers bieden dit soort SaaSoplossingen en doen dit doorgaans op basis van een generiek platform; een platform dat een combinatie van Digitale Samenwerking, Kantoorautomatisering, App-ontwikkeling en geavanceerde Data- en Integratie mogelijkheden biedt. Door Gartner aangeduid als Digital Business Platform.

Organisaties die de overstap naar een Digital Business Platform willen maken, zullen in staat moeten zijn om dit soort oplossingen te (laten) ontwerpen, in te richten en succesvol te implementeren. Liefst heeft u al die kennis natuurlijk zelf in huis, zodat na training en een aantal eerste projecten u zelf in staat bent het verder door te ontwikkelen. Met andere woorden: uw organisatie wordt ook een – soort van - IT bedrijf. Maar wat komt daar allemaal bij kijken? Hoe en waar start je? Hoe begeleid je het? Hoe zorg je dat je alleen die dingen ontwikkelt die echt meerwaarde creëren? Hoe krijg je het voor elkaar dat de organisatie deze nieuwe software telkens succesvol in gebruikt neemt? En dat het daadwerkelijk de meerwaarde gaat bieden die van te voren bedacht is? Met onze beproefde PitWall-aanpak (waarover later meer) begeleiden we u in 4 stappen door dit proces.

Deze whitepaper schijnt daar een licht op. Gebaseerd op onze ervaringen bij vele organisaties die in een zelfde traject zitten of zaten geven wij u tips die u helpen om ook bij u dit succesvol te gaan starten en echt te gaan innoveren en nog meer waarde te gaan leveren.

We hebben deze whitepaper geschreven voor IT leaders en hun team, die met hun organisatie een succesvolle transitie naar een (managed) cloud platform willen maken en tegelijkertijd hun Management Team/Directie willen meenemen in deze transitie.

2. State of the business

In dit hoofdstuk leest u wat u waarschijnlijk al om u heen ziet, maar wij proberen het goed te duiden in de context van digitaliseren en innoveren.

De meeste organisaties hanteren tegenwoordig een “Buy before build” en ‘Saas before Paasbeleid’ Dat betekent:

  • Als er nieuwe software moet worden aangeschaft of verouderde software moet worden vervangen, wordt eerst gekeken of er een bestaande/bewezen SaaS oplossing beschikbaar is;
  • Als dat niet beschikbaar is of niet volledig voldoet, wordt bekeken of het geschikt gemaakt kan worden, door add-ons toe te voegen of zelf aanpassingen aan de SaaS dienst te kunnen doen. Dit kan òf door middel van maatwerk configuratie in de SaaS dienst òf door het toevoegen van functionaliteit bovenop de SaaS dienst;
  • Als er maatwerk moet worden gebouwd, gebeurt dit op basis van PaaS diensten. Dit kunnen datadiensten zijn, integratie diensten of zogenaamde aPaaS (application platform as a service) diensten.

Zoals al in de inleiding geschreven: SaaS wordt steeds vaker de standaard; we noemen dit ‘commodity’. Het is software die op dezelfde manier door heel veel organisatie wordt gebruikt. Hiermee kun je je niet van de rest onderscheiden. Het is hierdoor een zogenaamd “System of Record” geworden; een systeem dat op een robuuste manier veel voorkomende administratieve processen automatiseert.

Onderscheidend vermogen creëren door innovatieve oplossingen te realiseren gebeurt, op basis van platformkeuzen. Dit noemen we PaaS- diensten (Platform as a Service) diensten. Als Microsoft-partner richten wij ons hier op de volgende diensten:

  • Microsoft365, inclusief Teams. Officieel wordt MS365 als een SaaS-dienst gepositioneerd, maar het is toch echt een platform waarop je allerlei - specifiek voor uw organisatie - handige processen, oplossingen en apps realiseert. PaaS dus. En Teams wordt door Microsoft ook echt als platform gepositioneerd, waarin je je maatwerk apps en processen kunt onderbrengen en één digitale ingang kunt creëren;
  • Power Platform. Dit low code platform biedt de mogelijkheid om maatwerk apps en workflows te realiseren boven op het bestaande applicatielandschap. Deze apps en flows worden sneller gerealiseerd dan in traditionele ontwikkelomgevingen en zijn beter onderhoudbaar;
  • Azure data-, analytics- en integratie diensten. Azure kent vele services op het gebied van data (relationele databases, document databases, data lakes, streaming data), analytics (machine learning, cognitive services, etc.), en integratie (integration services, API management). Hiermee kunt u applicatie-overstijgende logica realiseren die perfect integreert met uw legacy en nieuwe SaaS oplossingen.

Deze paper gaat over de inzet van bovenstaande platforms. Hoe kunt u in uw organisatie ook gebruik gaan maken van deze platforms om boven op de Systems of Record te gaan innoveren en onderscheiden?

3. Differentiatie & innovatie

Zoals hierboven al geconcludeerd: SaaS is commodity. Om te innoveren en onderscheidend vermogen te creëren zult u zelf aan de slag moeten. Het is misschien een vies woord geworden door de vele dure en mislukte projecten in het verleden, maar we hebben het dan toch echt over maatwerk.

Maatwerk ontwikkel je tegenwoordig met behulp van cloud platforms waarmee je snel oplosingen kunt realiseren. Veelal op basis van low code: Zonder al te veel code snel apps, integraties, data-oplossingen en workflows realiseren. Allemaal specifiek voor uw bedrijfsprocessen. Zodat deze innovatief en onderscheidend zijn.

Maatwerk zit hem voor uw organisatie in de onderwerpen opgesomd in bovenstaand plaatje. De “WHY” voor de inzet van een platform kan hierin vaak gevonden worden. Het is de combinatie van SaaS en legacy applicaties in samenhang met een organisatie-specifiek “sausje” daar overheen die het onderscheid maken. Daar zit de innovatie. En daar zit dus uw meerwaarde voor klanten.

4. Platform-denken als strategie

Microsoft is met haar cloud platforms goed vertegenwoordigd in de Gartner Magic Quadrants en doet het ook qua marketing en acquisitie goed. Voor een CIO of IT Manager die een Microsoft-tenzij beleid heeft is de keuze dus snel gemaakt. Bijna elke organisatie heeft wel iets van cloud technologie van Microsoft in huis, zoals Microsoft 365, Teams, Power Platform of Azure.

Vaak zijn dit soort keuzes technologie-gedreven.

De business heeft bijvoorbeeld als vraagstuk “We willen sneller innoveren”, “We willen geen maatwerk meer in ons ERP”, “We willen meer data-gedreven gaan werken”of “We willen beter met ons ecosysteem integreren”. Het antwoord van IT is dan meestal “We hebben de cloud nodig”. Het is relatief eenvoudig om zo’n cloud platform in je applicatielandschap in te richten. Maar daarna?

Vaak zien we dat het vervolgens een “IT feestje” wordt. De business blijkt vaak niet in staat om concreet te worden als het gaat om gewenste functionaliteit en prioriteit. Het aanschaffen van een platform is andere koek dan het aanschaffen van een applicatie zoals een ERP of CRM. Het doel van het platform is juist om daarop je eigen solutions te ontwikkelen, waarmee je je als organisatie kunt gaan onderscheiden van de concurrentie en sneller kunt innoveren. Maar het gebruiken van een platform betekent wel dat je zelf aan de slag moet!

Je moet dus zelf inventief worden, in plaats van dat de applicatieleverancier dat voor jou doet.

En dat platform moet naadloos integreren met je bestaande applicatielandschap en je ketenpartners of ecosysteem. Omdat je end-to-end bedrijfsprocessen moet kunnen faciliteren. Zoals eerder vermeld wordt een dergelijk platform door Gartner ook wel een Digital Business Platform genoemd. Het bestaat vaak uit low code, data, integratie en een digitale werkplek waar alles samenkomt. Maar met de aanschaf van zo’n platform begint het pas.

Het platform en de bijbehorende aanpak om innovatieve en onderscheidende oplossingen erop te kunnen realiseren zijn dus middelen om de organisatiedoelstellingen te gaan verwezenlijken. En omdat er met moderne technologie wordt gewerkt, wordt het ook weer wat makkelijker om IT talent aan te trekken. Als organisatie wordt je weer aantrekkelijk.

5. Strategie & business value

Om succesvol met een platform aan de slag te kunnen is een platform strategie nodig. En die strategie begint met de Why. En de What. Waarom hebben we zo’n platform nodig en wat willen we ermee bereiken?

De CEO zal zeggen: “We willen ons onderscheiden en innoveren en daarmee meer marktaandeel veroveren”. De CFO zal wellicht zeggen “Het moet tegen lagere kosten maar wel compliant zijn” en de CIO zal zeggen “Het moet goed beheersbaar en te supporten zijn en we moeten er makkelijk en snel op kunnen ontwikkelen”. Tot slot zal de COO wensen “Onze processen moeten efficiënter en de kwaliteit moet omhoog”. De verschillende stakeholders hebben vaak tegengestelde belangen, lijkt.

People working together at a table in an office

De noodzaak om samen te werken met business en IT

In de praktijk begint men echter vaak met de keuze voor, en vervolgens de architectuur en inrichting van het platform, zonder eerst de Why en What helder te hebben. Wat de roadmap is. En wat er als eerste solution opgepakt moet worden. En… hoe IT en business samen moeten gaan werken. Er is geen platform strategie.

In een wendbare organisatie is het belangrijk dat de business en IT goed samenwerken. En dat de verschillende stakeholders vanuit de business het eens worden over de te bereiken doelen. Zonder business geen backlog. Zonder backlog geen scrumteam aan het werk. En dan staat het platform dus stationair te draaien.

Door eerst te focussen op de business waarde die potentieel gecreëerd kan worden, zal het vervolg van het traject aanzienlijk soepeler verlopen. Hierbij moet ook niet vergeten worden dat de hele organisatie er waarschijnlijk mee te maken krijgt. En ook uw klanten. Zo’n project – of eigenlijk beter: programma - is dus een change. En een change moet vormgegeven en begeleid worden. En van bovenaf enthousiast omarmd worden, zodat het goede voorbeeld wordt gegeven aan de rest van de organisatie.

People taking notes at a table

6. Vormgeven van uw strategie en Business Value determination

Motion10, een HSO company, kan helpen bij het vormgeven van de Strategie en Business Value-bepaling; wij gaan in 2 dagdelen met uw gehele Management Team het gesprek aan over onderwerpen die vaak onderbelicht blijven bij een strategisch IT-keuze.

  • Welke strategische doelstellingen worden gediend met deze keuze?
  • Wat zijn de gevolgen als we deze keuze niet nemen?
  • Wat zijn de spelregels waar we ons aan houden?
  • Wie worden door deze keuze beïnvloed, zowel intern als extern?
  • Wanneer zijn we succesvol?
  • Hoe maken de waarde concreet en meetbaar?

Door deze vragen gezamenlijk te beantwoorden, worden uw ondernemingsdoelen in lijn gebracht met uw IT-strategie. Ook wordt de waarde bepaald en gedeeld en zijn kaders en leidende principes helder. Bovendien is duidelijk wie betrokken stakeholders zijn. Op basis van deze bevindingen komen we snel tot de kern en weten we welke roadmap we moeten volgen en hoe we de meeste waarde kunnen creëren met behulp van het platform. Er kan zelfs een echte businesscase ontwikkeld worden, die we gedurende het traject borgen. Deze kan zowel kwantitatief als kwalitatief zijn.

PitWall - onze aanpak

PitWall is onze aanpak voor een door Motion10 beheerd ‘managed cloud platform’. Met een doordachte cloud-strategie en een goed beheersbare cloud-omgeving voor alle typen data, integraties, applicaties en werkplekken, helpen we organisaties continu maximale waarde te halen uit digitale vernieuwing. Als ervaren strategisch technology partner nemen we IT én business mee op de digitale weg naar succes. Onze strategie en business value aanpak is een belangrijke schakel in deze aanpak; tussen inspiratie (welke technologie is er en wat kun je ermee) en het daadwerkelijke design-, implementatie- en adoptietraject. Met deze aanpak is een succesvolle bijdrage van het platform en de daarop draaiende solutions aan uw bedrijfsdoelstellingen gegarandeerd.

7. Organisatie van de transitie

Om succesvol gebruik te kunnen gaan maken van een platform, is een verandering in de organisatie ook nodig, op diverse niveaus. De hele organisatie moet echt agile worden en als geheel verantwoordelijk worden voor innovatie met behulp van het Digital Business Platform. Tijdens de Strategie & Business value workshops wordt dit al duidelijk. Dit hoofdstuk geeft daar meer inzicht in.

Agile worden: continu in cadans samenwerken

Het platform-denken moet echt vorm gaan krijgen binnen de organisatie. Je hebt een platform, waarop je zelf innovatieve oplossingen kunt gaan ontwikkelen. Dan moet je dus zelf inventief zijn, er is geen leverancier die dat kant-en-klaar voor je op de plank heeft liggen. De business die samen met IT (let op de volgorde!) echt meerwaarde gaat creëren door middel van zo’n platform is een geheel nieuwe werkwijze. Dat moeten veel organisaties nog gaan leren. Je ziet al wel vaak de move naar DevOps, maar èchte agile samenwerking tussen de business en IT is vaak nog niet het geval. Het is meestal alleen de IT afdeling die volgens DevOps werkt. Om dat helemaal te integreren in de organisatie is echt een change nodig.

Er zal veel meer tijd vanuit de business beschikbaar moeten worden gesteld om samen tot effectieve nieuwe oplossingen te komen. De rol van product owners per domein of value stream is erg belangrijk, maar hij of zij moet ook echt in staat worden gesteld om de stakeholders goed te vertegenwoordigen. Een mandaat hebben. En van het juiste budget worden voorzien, wat niet puur gebaseerd is op projecten.

In de wat grotere organisaties zal ook de rol van productmanager belangrijk zijn. Deze bewaakt het totaalproduct van de organisatie, dus over de value streams heen. Hij of zij is verantwoordelijk voor de totale roadmap van uw producten en diensten.

Sponsor coalitie en programma planning

Er ligt, nadat er gekozen is om met een platform aan de slag te gaan ook een belangrijke uitdaging voor de directie: hoe faciliteren zij de organisatie om de benodigde veranderingen door te voeren? Gaan werken met een platform en tegelijkertijd agile worden zijn grote veranderingen. De afdelingen kunnen dat niet alleen. Het antwoord voor de directie is om dat te doen met budget, het vrijmaken van FTE’s en het ondersteunen van de business en IT in de overtuiging dat ze externe specialisten nodig hebben om hen te begeleiden. Zowel op technisch als organisatorisch vlak.

Daarnaast moet de directie de IT-verantwoordelijke ook steunen bij het doorvoeren van de noodzakelijke veranderingen in de IT-organisatie, op het gebied van mensen en rollen. Denk daarbij aan het opheffen van de muur tussen ontwikkeling en beheer en het veel meer gaan werken in domein-specifieke DevOps teams. Met volledige betrokkenheid van de business. Het is belangrijk om de voortgang en het succes zowel op het gebied van deliverables als de werkwijze regelmatig te blijven monitoren. Net als dat er in agile softwareontwikkeling regelmatig retrospectives worden gehouden om te bepalen wat er allemaal goed en minder goed ging, en hoe dingen verbeterd kunnen worden qua aanpak, zal dit op bestuursniveau ook moeten gebeuren.

Elk kwartaal of half jaar is het belangrijk om met het hele team, met zowel de business stakeholders, product management, product owners en alle betrokkenen in de verschillende DevOps teams een zogenaamde program increment planning dag te organiseren. Het is tijdens deze dag(en), dat de epics voor de volgende fase worden bepaald. Samen. Dit kan niet zonder diepe betrokkenheid van het bestuur. Het betreft immers de hele organisatie.

8. De route naar succes

Zodra de platformstrategie helder is, de roadmap en doelstellingen voor de komende periode zijn gedefinieerd en de sponsors en eigenaren er klaar voor zijn, kan de daadwerkelijke implementatie van het platform en de realisatie van digitale oplossingen beginnen. Bent u er klaar voor?

Meer weten?

Over Cloud Platform & Strategy